Λεωνίδα Θ. Πουλιόπουλου: Ανθεί η οικονομία της γούνας και χάνεται το στίγμα της

      του Δρ. Λεωνίδου Πουλιόπουλου, Οικονομολόγου-Καθηγητή εφ. του ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας

           e-mail: pouliopoulos@kastoria.teikoz.gr

           Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΟΔΟΣ» Καστοριάς στις 28 Φεβρουαρίου 2013, αρ. φύλλου 681

     Έτσι κάπως τιτλοφορείται ένα άρθρο της γερμανικής εφημερίδας : Frankfurter Allgemeine Zeitung. Όλοι γνωρίζουμε λίγο πολύ ότι την αγορά της γούνας την έσωσε η ρωσική αγορά μετά την κατάρρευση των καθεστώτων τους. Στη συνέχεια έχουμε την ανάπτυξη της αγοράς της Κίνας, η οποία ακολουθεί τον δικό της δρόμο, που μπορεί μεν κάποιους προς στιγμή να βολεύει, αλλά δεν παύει να αποτελεί ένα επικίνδυνο ‘’οικονομικό πείραμα’’ που κάποιοι την παρομοιάζουν σαν ένα τρένο που κατευθύ- νεται προς τον γκρεμό.

      Οι πολέμιοι της γούνας μπορεί να προειδοποιούν, αλλά η μόδα της γούνας γίνεται ξανά δημοφιλής ακόμη και στην Γερμανία. Η παγκόσμια αγορά γουναρικών ανθεί, όπως πριν από πολλές δεκαετίες. Είναι η χρυσή εποχή γούνας και προβλέπουν δέκα χρόνια προοπτική ανάπτυξης τα στελέχη της IFTF.              

        Τα στοιχεία των διεθνών οργανισμών καταγράφουν μία αύξηση 70% τα τελευταία δέκα χρόνια στην παγκόσμια αγορά όλων των ειδών γούνας. (15 δις δολ. ή 11,5 δις €). Στην Ευρώπη οι τιμές των δερμάτων βιζόν, έχουν καταγράψει ένα ιστορικό σημείο ανόδου. Το λιανικό εμπόριο γούνας στη Γερμανία αυξήθηκε τα τέσσερα τελευταία χρόνια κατά 10% παρά την κρίση και τις αντιδράσεις των ‘’αντιφέρς’’.        

Ακόμη και βρετανικές επιχειρήσεις έχουν επηρεασθεί από το θετικό κλίμα και την άνθηση της μόδας της γούνας, δηλώνει ένας λομπίστας της IFTF στο Λονδίνο. Δημιουργήθηκαν νέες ευκαιρίες ανάπτυξης εκτός της Βρετανίας, όπως είναι το Ντουμπάι, που αναπτύσσεται σε μια δυναμική αγορά με τα 300 περίπου μαγαζιά που πωλούν γουναρικά. Οι πελάτες δεν είναι μόνο αλλοδαποί τουρίστες αλλά και ντόπιοι αγοραστές.     

      Η γη της επαγγελίας όμως για τον κλάδο της γούνας είναι η οικονομική δύναμη που λέγεται Κίνα. Η δίψα των κινέζων για κατανάλωση υλικών αγαθών έκανε την Κίνα τον μεγαλύτερο καταναλωτή γουναρικών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μερίδιο αυτού του κέρδους θα το απολαύσουν εύκολα και οι ελληνικές επιχειρήσεις δηλαδή της Καστοριάς και Σιάτιστας. Οι μεγάλοι μόδιστροι μόδας αυτόν τον οργασμό του Luxus-Boom αποφάσισαν να μην τον αγνοήσουν. Έτσι όλες οι επώνυμες φίρμες όπως McQueen, Prada, Roberto Cavalli oder Mulberry ντύνουν τις κοπέλες της πασαρέλας για την κινέζικη αγορά με όλα τα είδη γούνας. Το στιγματισμένο πριν μερικά χρόνια γουναρικό, το φοράν πλέον παρά τις αντιδράσεις των ζωόφιλων όπως η Peta όλες οι διάσημες γυναίκες όπως, Lady Gaga, Madonna, Kayne West und Sharon Stone.  

       Ο ηλικιωμένος πλέον Andreas Lenhart που συνεχίζει την δραστηριότητα της γνωστής στους γουναράδες φίρμα Rosenberg & Lenhart εδώ και πλέον μισό αιώνα, σημειώνει: «Οι δεκαετίες του ’70 και ’80 ήταν η χρυσή εποχή της γούνας. Τότε στην δυτική Γερμανία ήταν το γουναρικό ένα σύμβολο της αστικής ευημερίας χωρίς ηθικές αναστολές. Μετά ήρθαν οι ζωόφιλοι και έκαναν την δεκαετία του ‘90 πολύ σκληρή για τον κλάδο. Ακόμη και σήμερα μεγάλα εμπορικά καταστήματα στη Γερμανία όπως Adler, Kaufhof und Peek & Cloppenburg, δεν βάζουν γουναρικά στα καταστήματά τους».      

       Η αγορά γούνας πάει τόσο καλά όσο ποτέ άλλοτε τα τελευταία χρόνια. Η άπω ανατολή και η Ρωσία ώθησαν τις τιμές προς τα επάνω. Η αγορά της γούνας ήταν από παλιά παγκοσμιοποιημένη δεν έγινε τώρα, αφού αγοράζονται δέρματα από Ευρώπη Αμερική Καναδά, δίνονται για δέψη και βαφή στην Ουκρανία, για επεξεργασία στην Κίνα και Ελλάδα, εκτίθενται σε διεθνείς Εκθέσεις ανά τον κόσμο κ.ο.κ. 

        Το καταναλωτικό κοινό της Γερμανίας φυσικά έχει ακόμη τις αναστολές του για ένα γούνινο παλτό ή ζακέτα, α- λλά αγοράζει μια ζακέτα με γούνινο γιακά ή ένα γούνινο καπέλο. Εξάλλου το 70% των πωλήσεων γούνας στην Γερμανία γίνεται στα είδη που περιέχουν γούνα(καπέλα, αξεσουάρ κλπ) και μόνο το 30% σε ρούχα από γούνα. Αυτή η αλλαγή της γερμανικής κοινής γνώμης απέναντι στο γουναρικό έχει διαφορετικές εξηγήσεις ανάλογα με το τι αντιπροσωπεύει ο κάθε ερωτώμενος/η. Μια γνωστή Γερμανίδα μιλάει για το “τέλος της αυταπάρνησης και του ασκητισμού’’ και την χειραφέτηση της γυναίκας. Οι γυναίκες λένε: «Αφού τρώω κρέας γιατί να μην φορέσω γουναρικό;».      

       Η Ευρώπη με πρωταγωνιστές τις σκανδιναβικές χώρες κατέχει το 60% της παγκόσμιας παραγωγής δερμάτων. Σήμερα λειτουργούν στη Ευρώπη περίπου 7.500 φάρμες εκτροφής και η δυτική Μακεδονία τα τελευταία χρόνια έχει κάνει μεγάλη μεταστροφή στην εκτροφή γουνοφόρων ζώων, φιλοδοξώντας σύντομα να παράγει ετησίως πολύ περισσότερα από 1 εκατομμύριο δέρματα, έτσι ώστε να γίνει σχεδόν αυτάρκης. Το ενθαρρυντικό πάντως είναι ότι στην περιοχή υπάρχει ήδη μια πλήρως καθετοποιημένη επιχείρηση, η οποία όλα τα δέρματα που παράγει, τα επεξεργάζεται κιόλας, έτσι δεν εξαρτάται από τις δημοπρασίες του εξωτερικού. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλες επιχειρήσεις το παράδειγμά της και θα ξεκινήσουν και εδώ δημοπρασίες δερμάτων, έτσι ώστε να εκπληρωθεί και ο δεύτερος στόχος της ΕΔΗΚΑ α.ε.  

       Οι Κινέζοι λόγω μεγάλης ζήτησης γουναρικών στην χώρα τους, είναι οι καλύτεροι αγοραστές των δημοπρασιών ανά τον κόσμον. Από την άλλη η Κίνα είναι μια δύσκολη αγορά για τους Έλληνες γουναράδες. Ο ανταγωνισμός είναι άνισος αφού οι κινέζοι επιχειρηματίες χρησιμοποιούν τρόπους ανορθόδοξους όταν εισάγουν τα δέρματα από την δύση όπως γινότανε παλαιότερα στην περιοχή μας με τον χορδά.              

        Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος των αποκομμάτων στην περιοχή μας είναι ότι, σχεδόν όλο τον χορδά τον απορροφούν οι κινέζοι όχι τόσο για να κατασκευάσουν πλέτερ (μπότες) αλλά για άλλες χρήσεις. Ο χορδάς ήταν το συγκριτικό πλεονέκτημα της Καστοριάς και Σιάτιστας και θα πρέπει ως τεχνογνωσία να διατηρηθεί. Για να διατηρηθεί όμως η τεχνογνωσία θα πρέπει να υπάρξουν νέοι μαθητευόμενοι. Οι νέοι όμως για να μπουν στο επάγγελμα θα πρέπει υπάρξουν κίνητρα, ικανοποιητική ανταμοιβή, ένα καλό σχολείο και κατοχύρωση του διπλώματος που θα πάρουν από την σχολή αυτή.    

         Η επόμενη δεκαετία όπως δείχνουν τα πράγματα και αν δεν συμβεί κάτι απρόοπτο θα είναι διεθνώς ανοδική για τον κλάδο της γούνας. Εάν η Καστοριά και η Σιάτιστα θέλει να ωφεληθεί από αυτή την άνθηση θα πρέπει να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη πολιτική γούνας. Μπορεί η συγκυριακή αυτή άνοδος της ζήτησης των δερμάτων να ευνοεί την μεταστροφή πολλών επιχειρήσεων στην εκτροφή γουνοφόρων ζώων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλειφτεί το κατασκευαστικό μέρος τόσο του χορδά όσο και των δερμάτων.

Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Καστοριάς ήταν και θα πρέπει να παραμείνει η οικοτεχνία, η οποία όμως για να συνεχίσει να υπάρχει θα πρέπει να υπάρχει τόσο το δέρμα όσο και το απόκομμα.

        Και κάτι τελευταίο για τα οικόσιτα που κατ’ επέκταση είναι και τα γουνοφόρα. Εάν υποθέσουμε ότι θα υπάρξει στην Ευρώπη γενική απαγόρευση όπως επιθυμούν κάποιοι ακραίοι ακτιβιστές. Οι παρενέργειες θα είναι τόσο μεγάλες όπως αυτές με την μεταστροφή που έγινε με την σχεδόν απαγορευτική τιμή του πετρελαίου, στο ξύλο. Η χώρες της άπω ανατολής θα αντικαταστήσουν την παραγωγή τις Ευρώπης με άθλιες συνθήκες για τα εκτρεφόμενα. Ίσως ακόμη κάποιοι αρχίσουν να “ξυλεύουν’’ και την άγρια φύση δηλαδή τα άγρια γουνοφόρα κ.ο.κ.  

       Τέλος για να κλείσω θα καταγράψω ένα σουρεαλιστικό ερώτημα που μου εξέφρασε κάποιος φίλος εκτροφέας οικόσιτων. «Αν θα υπήρχε δυνατότητα να ερωτηθούν τα εκτρεφόμενα ως προς το δίλλημα, να μην γεννηθούν ποτέ ή να γεννηθούν και να ζήσουν με τις συνθήκες και προϋποθέσεις της εκτροφής, τι πιστεύουν οι “φιλόζωοι” ότι θα επιθυμούσαν τα εκτρεφόμενα;».